Dzień Dobry, mam na imię Wiktor i interesuje się astronomią. Mam kilka pytań. 1. Czy istniałaby możliwość zderzenia się dwóch gwiazd wielkości słońca? 2. Czy w tym roku (2021) będą aktywne inne roje meteorów niż Perseidy? 3. Jaka jest najmniejsza, znana gwiazda?
Witaj Wiktorze Dziękuję za bardzo trafne pytania. Jeśli chodzi o zderzenia gwiazd, to jak najbardziej może się to wydarzyć. We Wszechświecie obserwujemy wiele układów podwójnych, tzn. takich, które składają się z dwóch gwiazd. Okrążają one wspólny środek masy. Jednak stopniowo zacieśniają swoje orbity, co w efekcie doprowadza do zderzenia się takich gwiazd. Dotyczy to nie tylko zwykłych gwiazd, ale też gwiazd neutronowych i czarnych dziur. Co zresztą zaowocowało detekcją fal grawitacyjnych. W roku mamy kilkadziesiąt rojów meteorów. Jedne słabsze inne...
Read MoreCzy księżyc jest bardzo ważny dla istnienia Ziemii? Czy gdyby go nie było ludzkość funkcjonowałaby inaczej? [Pan Franek]
Dziękuję za ciekawe pytanie. Otóż jest kilka powodów, dla których nasz Naturalny Satelita jest dla nas ważny (pomijając fakt, że tak naprawdę, jest to fragment Ziemi, oderwany podczas kolizji z obiektem wielkości Marsa, jakieś 4,5 mld lat temu): Obecność Księżyca stabilizuje oś obrotu Ziemi, która jest nachylona pod kątem 23 stopnie 26 minut. Dzięki temu występują na Ziemi strefy klimatyczne, które są stabilne. Nie grozi nam „przewrócenie się na bok”, jak np. Uran. Księżyc jest naszym obrońcą. Niewidoczna z Ziemi strona Księżyca jest mocno zryta...
Read MoreDlaczego księżyc jest zawsze w tej samej odległości od Ziemi? Powiedzmy że znajduje się między słońcem a ziemią. Wtedy ich grawitacje trochę się niwelują. W przypadku gdy ziemia jest między słońcem a księżycem, ten ostatni powinien być przyciągany z większą siłą, wspólną grawitacją ziemi i słońca. [Pan Karol]
Dziękuję za pytanie Uściślając, Księżyc wcale nie jest zawsze w tej samej odległości od Ziemi. Jego orbita jest elipsą, z perygeum (punktem najbliżej Ziemi) w odległości 363 104 km i apogeum (najdalej od Ziemi) 405 696 km. Różnica wynosi ok 42500 km. Natomiast obecność Księżyca i Słońca sprawia, że nasza planeta jest nieustannie rozciągana i zgniatana wskutek oddziaływań grawitacyjnych między tymi ciałami. Siły te, nazywamy siłami pływowymi. Są one odpowiedzialne między innymi za pływy mórz i oceanów. Najsilniejsze pływy...
Read MoreDzień dobry! Mam do Państwa parę pytań. Nie wiem czy na wszystko uda Wam się odpowiedzieć, ale z pewnością dowiem się od Państwa więcej niż z Internetu. Chciałem się dowiedzieć: a) jak zostać astronomem/astrofizykiem? b) gdzie można znaleźć pracę po takich studiach c) ile się zarabia jak astronom? Bardzo serdecznie pozdrawiam, Młody miłośnik astronomii – Edmund.
Żeby zostać astronomem/astrofizykiem, trzeba ukończyć studia astronomii. W Polsce kierunek astronomia jest na: Uniwersytecie Jagiellońskim, Warszawskim, Toruńskim, Zielonogórskim, Wrocławskim, Poznańskim. Obecnie studia podzielone są na dwa etapy: studia pierwszego stopnia z uzyskaniem licencjatu i drugiego stopnia z magisterium. Dodatkowo etap trzeci, czyli szkoła doktorska, po której uzyskuje się tytuł doktora i tym samym staje się samodzielnym pracownikiem naukowym. Każdy z wymienionych wyżej uniwersytetów specjalizuje się w...
Read MoreMam pytanie dotyczące ciemnej energii we Wszechświecie. Ostatnio doszedłem do wniosku, że rozszerzanie się Wszechświata i to coraz szybsze rozszerzanie nie musi być spowodowane tzw. ciemną energią, lecz Wszechświatami, bądz nawet gromadami Wszechświatów w Wieloświecie, które “rozciągają” tak jakby grawitacyjnie we wszystkich kierunkach nasz Wszechświat, zupełnie podobnie gdyby wpadał w grawitacyjną studnię. Po prostu te Wszechświaty istnieją wokół naszego Uniwersum rozciągając go we wszystkich kierunkach, jednak nie jednolicie, ale coraz szybciej. Stąd wniosek, że tzw. Ciemna Energia nie pochodzi z naszego Wszechświata, lecz jest efektem oddziaływania innych Wszechświatów na nasz w tej chwili go poszerzając. Proszę o odpowiedz na moje pytanie, czy są na ten temat jakieś badania, wyliczenia. [Pan Kamil]
Ciekawy pomysł jednak ma kilka błędów: Po pierwsze pojęcie Ciemnej Energii zostało wprowadzone, z powodu problemu brakującej masy (gęstości masy/energii) w całkowitym bilansie masy Wszechświata (nawet z uwzględnieniem ciemnej materii). Wynika to z rozbieżności danych obserwacyjnych. Z jednej strony mamy obserwacje wskazujące na przyspieszoną ekspansję Wszechświata (np. supernowe), z drugiej oszacowanie masy widocznej części Wszechświata (gwiazdy, galaktyki, obłoki itp.) Ich różnica wynosi ok 68%. Jednak z równań Ogólnej Teorii Względności...
Read MoreDzień dobry. Mam pytanie odnośnie równonocy wiosennej. Czy jest możliwość poznania dokładnej daty równonocy wiosennej (dzień i miesiąc) dla roku 3000 przed naszą erą – czyli dla okresu wczesnodynastycznego w starożytnym Egipcie? Oraz konstelacji, w której znajdował się punkt tejże równonocy dla tego samego roku? Przypuszczam, że wtedy równonoc przypadała kiedy indziej, przede wszystkim ze względu na zjawisko precesji, tylko nie znalazłam konkretnej informacji (niestety tabele podają wstecz tylko do roku 1000 p.n.e., nie dalej). Informacja ta bardzo by mi pomogła w skorygowaniu pewnych istotnych elementów fabuły prozy, którą piszę. Z góry dziękuję za odpowiedź. [Pani Kinga]
Witam serdecznie i dziękuję za ciekawe pytanie. Z tego, co udało mi się na szybko ustalić równonoc wiosenna w Egipcie (Karnaku – dla tego miejsca wyznaczałem) miała miejsce 15 kwietnia 3000 r p.n.e o godzinie 2:54. Punkt Barana, czyli równonocy wiosennej wypadał wtedy na tle gwiazdozbioru Byka. Jeśli Pani pozwoli postaram się jeszcze potwierdzić te dane, ale potrzebuję na to kilka dni. Bo nie jestem pewny kodu programu jak sobie radzi z latami przed naszą erą a po drodze były reformy kalendarza. Licząc dzisiejszą rachubą kalendarza powinna to być powyższa...
Read MoreSkoro elektrony krążą po orbitach wokół protonów i neutronów. Księżyc krąży wokół Ziemi, Ziemia wokół Słońca, Słońce wokół Czarnej Dziury w centrum Drogi Mlecznej. Natomiast na Drogę Mleczną wraz z Grupą Lokalną galaktyk oddziałuje grawitacja Supergromady Galaktyk w Pannie, to czy idąc tym tropem nie wydaje się logiczne stwierdzenie, że na Supergromadę Galaktyk w Pannie oddziałuje grawitacyjnie coś jeszcze większego? Dlaczego przyjmuje się, że ta zależność kończy się na supergromadach i dalej lecą już one same sobie w kosmos już wokół niczego nie krążąc? Czy możliwe jest, że supergomady galaktyk i dalej włókna i ściany galaktyk we wszechświecie, tak samo jak wcześniej wspomniane przeze mnie mniejsze ciała niebieskie krążą wokół czegoś jeszcze większego, czegoś, czego jeszcze teleskopy nie odkryły? Bo idąc za logika tak właśnie powinno być, a jeśli tak nie jest to, dlaczego taka możliwość się odrzuca? [Pan Marcin]
Witam serdecznie i dziękuję za ciekawe pytanie. Rozpocznę od tego, że inna siła odpowiada za „krążenie” elektronu wokół protonu, czy ogólnie jądra atomowego, a inna odpowiada za krążenie Księżyca wokół Ziemi. W pierwszym przypadku jest to siła elektrostatyczna, w drugim siła grawitacji. Dalej, mówimy, że coś krąży wokół czegoś, ale jest to zbytnie uproszczenie. Obiekty krążą wokół wspólnego środka masy danego układu. Oczywiście w przypadku dużej różnicy mas, środek masy jest wewnątrz masywniejszego ciała. Po trzecie już sam ruch naszej Galaktyki...
Read MoreDzień dobry nasz 14 latek zaczyna dostrzegać niebo. Chcemy na urodziny sprezentować mu teleskop. Na co zwrócić uwagę przy zakupie? Co Pan poleca tak, aby nie zniechęcić syna i nie pójść z torbami przy zakupie (zrzuci się cała rodzina :)) Jakie publikacje (przewodniki) poleca Pan dla początkującego nastolatka. [Pani Magda]
Zacznijmy od teleskopu. Rozróżniamy dwa rodzaje instrumentów obserwacyjnych: lunety i teleskopy. Lunety to instrumenty obserwacyjne, których głównym elementem skupiającym światło jest soczewka. Teleskop to instrument obserwacyjny, którego głównym elementem skupiającym światło jest lustro. Im większa średnica soczewki/lustra, tym więcej światła taki instrument może zebrać. Dzięki temu widzimy słabsze obiekty i możemy stosować większe powiększenia. Lunety najczęściej dają obraz prosty (tzn. góra jest górą a dół jest dołem). W teleskopach z kolei...
Read MoreGdybyśmy żyli w innym Układzie Słonecznym przy innej gwieździe, która jest niebieska lub czerwona czy światło, które by do nas docierało byłoby innego koloru niż mamy na Ziemi? [Pani Lena]
Dokładnie tak! Kolor gwiazdy zależy od jej temperatury. Chłodne gwiazdy jak Aldebaran z Byka czy Betelgeza z Oriona mają temperaturę ok 3500 – 4500 Kelwinów (Kelwin to jest trochę inna skala temperatury). Słońce jest żółte i ma około 6000 K zaś najgorętsze jak Wega z gwiazdozbioru Lutni (Liry) mają około 50000 K i są niebieskawe. Czyli im cieplejsze tym bardziej niebieskie widzimy gwiazdy. Teraz ewolucja przystosowała nasze oczy do rejestracji jak największej ilości promieniowania, które generuje Słońce; to jest około 5500 angstremów,...
Read MoreInteresuje mnie astronomia, a w szczególności zagadnienia z zakresu kosmologii. Pytanie, czy jest szansa na zatrudnienie z tym związana i czy istnieją zawody stricte z tym związane? Czy są może gdzieś jakieś materiały, strony, artykuły gdzie można więcej się dowiedzieć na temat szans zatrudnienia i zawodach w tym temacie? [Pani Ewelina]
Co do kosmologii to musimy trochę doprecyzować. Bo kosmologia, jako część astronomii dzieli się na kosmologię obserwacyjną i teoretyczną. W kosmologii obserwacyjnej mamy do czynienia z głębokimi przeglądami galaktyk, soczewkowaniem grawitacyjnym czy dżetami. Natomiast kosmologia teoretyczna to głównie OTW (Ogólna Teoria Względności) jak i nowe teorie grawitacji (kwantowa grawitacja, pętlowa grawitacja czy struny). Jeśli chodzi o pracę to ściśle związana z kosmologią jest praca naukowo- dydaktyczna. Ukończenie szkoły...
Read More