W urodziny Mikołaja Kopernika

Posted by on 15 lutego 2022

W urodziny Mikołaja Kopernika

W dniu 17 lutego, w czwar­tek, zgod­nie z zapo­wie­dzią w “Luto­wym Nie­bie”, odbędą się, po dłu­giej prze­rwie spo­wo­do­wa­nej sza­le­jąca pan­de­mią, trzy pokazy uru­cho­mie­nia waha­dła Foucaulta, połą­czone z pre­lek­cjami, w kościele św. św. Pio­tra i Pawła w Kra­ko­wie. Celem tych poka­zów, będzie upa­mięt­nie­nie zbli­ża­ją­cej się 549 rocz­nicy uro­dzin Miko­łaja Koper­nika – 19.II. 1473 r.
Tak się jakoś zło­żyło, ale 17.II. minie 422 rocz­nica spa­le­nia na sto­sie w Rzy­mie, na Campo de’ Fiori, Gior­dana Bruna, który – m. innymi – uzna­wał ruch wirowy Ziemi i teo­rię helio­cen­tryczną Miko­łaja Koper­nika, wyło­żoną w dziele “De Revo­lu­tio­ni­bus”. Ponadto był On gorą­cym pro­pa­ga­to­rem idei Kopernika.
Nato­miast 11.II. przy­pa­dała kolejna rocz­nica śmierci Leona Foucaulta, który zmarł w tym dniu w 1868 roku. Był On genial­nym samo­ukiem i wyna­lazcą, który nie mógł się pogo­dzić z infor­ma­cją, iż od ponad 350 lat nikt nie poka­zał, że pierw­sza teza Koper­nika, o ruchu wiro­wym Ziemi, jest praw­dziwa. Zgro­ma­dziw­szy pewien zasób wia­do­mo­ści na ten temat, od Gali­le­usza i Gustawa Corio­lisa, Leon Foucault zde­cy­do­wał się w samot­no­ści, na próby uru­cho­mie­nia waha­dła w zawie­sze­niu car­da­now­skim, w piw­nicy swego domu w Paryżu, które się powio­dły, w dniu 6 stycz­nia 1851r., a następ­nie w obec­no­ści astro­no­mów w Obser­wa­to­rium Pary­skim, w lutym tegoż roku. Wia­do­mość o tych ostat­nich poka­zach, dotarła do Cesa­rza Napo­le­ona III, który był nie­zwy­kłym zwo­len­ni­kiem nowo­ści nauko­wych. Dekre­tem, Cesarz zle­cił ześwied­cze­nie kościoła św. Geno­wefy, patronki Paryża, odtąd zna­nego jako Pan­teon Pary­ski i tam zle­cił Foucaul­towi publiczne wyko­na­nie doświad­cze­nia z waha­dłem, poka­zu­ją­cego, że M. Koper­nik ma rację, Zie­mia wiruje wokół swej osi z zachodu na wschód.
Pierw­szy publiczny, autor­ski pokaz w Pan­te­onie, odbył się 27 marca 1851 roku w czwar­tek. Dla­tego też, pokazy uru­cho­mie­nia waha­dła w Kra­ko­wie, jeśli się odby­wają, to w czwartki o godz. 10, 11 i 12. Na doda­tek , od ład­nych paru lat pod­zie­mia kościoła św. św. Pio­tra i Pawła przy ul. Grodz­kiej ogło­szone zostały Pan­te­onem Naro­do­wym Pol­skim. W ten to spo­sób docze­ka­li­śmy się cza­sów, gdy pokazy waha­dła Foucaulta połą­czyły oba Pan­te­ony, Pary­ski i Polski.

Adam Micha­lec, 7 lutego 2022r.