Spojrzenie w marcowe niebo 2017

Posted by on 13 marca 2017

Spojrzenie w marcowe niebo 2017

Adam Micha­lec, Gazeta Nie­po­ło­micka, marzec 2017

Gdy w marcu grzmoty, to bywają w maju słoty” -

powiada sta­ro­pol­skie przy­sło­wie, a zatem nie tylko dla obser­wa­cji astro­no­micz­nych życzmy sobie w tym mie­siącu bez­chmur­nego nieba. Po emo­cjach zwią­za­nych z mroźną i smo­gową zimą, czeka nas wresz­cie upra­gniona wio­sna i cie­szymy się z faktu, że Słońce powoli, ale sys­te­ma­tycz­nie, wznosi się po Eklip­tyce coraz wyżej i wyżej, aby wresz­cie prze­ciąć rów­nik nie­bie­ski 20 marca o godz. 11.29, w punk­cie rów­no­nocy wio­sen­nej – zwa­nym punk­tem Barana. Słońce „prze­cho­dzi” wtedy z pół­kuli połu­dnio­wej nieba na pół­nocną, ze znaku Rybznak Barana. Roz­pocz­nie się wów­czas astro­no­miczna Wio­sna, a na ten moment, szcze­gól­nie przez ostat­nie mie­siące, cze­ka­li­śmy z utę­sk­nie­niem. Ponadto, ze względu na zja­wi­sko refrak­cji atmos­fe­rycz­nej (ciała nie­bie­skie – w tym rów­nież Słońce – widzimy nieco wyżej nad hory­zon­tem, niż są one w rze­czy­wi­sto­ści), powo­du­ją­cej zakrzy­wie­nie toru pro­mieni świetl­nych, zrów­na­nie dnia z nocą wystąpi już 17 marca. W Kra­ko­wie i oko­licy, w  dniu 1 marca Słońce wscho­dzi o 6.23, a zacho­dzi o 17.22, zaś ostat­niego marca wscho­dzi (już według czasu let­niego) o 6.19, a zacho­dzi o 19.10, wtedy dzień będzie trwał 12 godzin i 51 minut. Zatem w marcu w Mało­pol­sce, przy­bę­dzie dnia już o 112 minut!

Aktyw­ność magne­tyczna Słońca będzie mała, jedy­nie na pewien jej wzrost, możemy liczyć na prze­ło­mie każ­dej dekady mie­siąca. Nas zaś czeka w nocy z 25/26 marca, dobra zmiana czasu z zimo­wego na czas letni, powin­ni­śmy prze­sta­wić zegarki o godzinę do przodu. Rano od tej pory,  wsta­jemy o godzinę wcze­śniej, ale za to będziemy mieć dłuż­sze, jasne popo­łu­dnia, które można wyko­rzy­stać na wio­senne spacery!

Nato­miast ciemne bez­k­się­ży­cowe noce, dogodne do obser­wa­cji astro­no­micz­nych, będą w pierw­szym i ostat­nim tygo­dniu  mie­siąca, bowiem kolej­ność faz Księ­życa w marcu będzie następująca:

  • pierw­sza kwa­dra  5.III. o godz. 12.32,
  • peł­nia 12.III. o godz. 15.54,
  • ostat­nia kwa­dra 20.III. o godz. 16.58,
  • nów 28.III.  o godz. 04.57.

Naj­bli­żej  Ziemi (w pery­geum) znaj­dzie się Księ­życ  dwu­krot­nie: 3.III. o godz. 09 oraz 30.III. o godz. 15, a naj­da­lej od Ziemi (w apo­geum) będzie 18. III o godz. 18. Ponadto 2.III.o godz. 22,  Księ­życ zakryje pla­ne­to­idę Ceres, a 5.III. o godz. 04  Alde­ba­rana, naj­ja­śniej­szą gwiazdę w kon­ste­la­cji Byka, oba te zja­wi­ska nie będą u nas widoczne. Nato­miast 10/11.III o pół­nocy Księ­życ zakryje Regu­lusa, naj­ja­śniej­szą gwiazdę w kon­ste­la­cji Lwa, zaś 26.III. o godz. 10 zakryje Nep­tuna i te dwa  zja­wi­ska powinny być widoczne z tere­nów Pol­ski, ale tylko jako mini­malne zbli­że­nia do nich Księ­życa.

Jeśli cho­dzi o pla­nety, to

Mer­ku­rego będzie można zaob­ser­wo­wać wie­czo­rem dopiero z roz­po­czę­ciem wio­sny,  nisko nad połu­dniowo – zachod­nim hory­zon­tem, bowiem wcze­śniej kryje się on w pro­mie­niach zacho­dzą­cego Słońca.

Wenus jako Gwiazda Wie­czorna, będzie widoczna na zachod­nim nie­bie tylko do połowy mie­siąca, potem skryje się w pro­mie­niach Słońca.

Czer­wo­na­wego Marsa znaj­dziemy na wie­czor­nym nie­bie, gosz­czą­cego jesz­cze w pierw­szym tygo­dniu marca w kon­ste­la­cji Ryb, a następ­nie w gwiaz­do­zbio­rze Barana. Ta wędrówka pla­nety na nie­bie powo­duje, iż z upły­wem wio­sen­nych dni, coraz to kró­cej prze­bywa  on nad horyzontem.

Jowi­sza, od póź­nego wie­czora, znaj­dziemy na wschod­nim nie­bie w gwiaz­do­zbio­rze Panny, a ze względu na zbli­ża­nie się pla­nety do  opo­zy­cji  (7.IV.), można go będzie już koń­cem marca obser­wo­wać przez całą noc, podzi­wia­jąc przez lunetę  jego gro­madkę gali­le­uszo­wych satelitów.

Nato­miast w dru­giej poło­wie nocy w gwiaz­do­zbio­rze Strzelca, widoczny będzie Saturn z impo­nu­ją­cymi pierścieniami.

Uran, dostępny będzie do obser­wa­cji wie­czo­rem w gwiaz­do­zbio­rze Ryb, ale koń­cem marca, skryje się w pro­mie­niach Słońca.

Nato­miast  Nep­tun,  prze­by­wa­jący w gwiaz­do­zbio­rze Wod­nika, pojawi się nam  na poran­nym nie­bie dopiero w dru­giej poło­wie mie­siąca, wyprze­dza­jąc wschód Słońca.

Aby spoj­rzeć przez lunetę cho­ciażby na w/w pla­nety, czy Księ­życ, należy w tym celu zło­żyć wizytę w Mło­dzie­żo­wym Obser­wa­to­rium Astro­no­micz­nym w Nie­po­ło­mi­cach, miesz­czą­cym się przy ul. Miko­łaja Koper­nika 2 (tel. 12–281-15–61) – wcze­śniej tam telefonujemy.

W tym mie­siącu nie prze­wi­duje się boga­tych desz­czy mete­orów, cho­ciaż 24 marca przy­pada mak­si­mum mało aktyw­nego, roz­cią­głego roju (Wir­gi­nidy), pro­mie­niu­ją­cego z oko­licy „alfy” – czyli Spiki, naj­ja­śniej­szej gwiazdy w Pan­nie. Księ­życ nie będzie prze­szka­dzał w obser­wa­cjach mak­si­mum tego roju, bowiem podąża do nowiu. Nato­miast bli­skość Wio­sny, nie­chaj nas zachęca do ostat­nich zimo­wych spa­ce­rów. Dodat­kowo zaś, wypada tylko nam  życzyć bez­chmur­nego nieba, a w marcu takie pogody czę­sto u nas wystę­pują. Zatem spo­glą­da­jąc wie­czo­rem, w środku nocy lub wcze­snym ran­kiem, w roz­gwież­dżone niebo, przy­po­mnijmy sobie, jesz­cze jedno przysłowie:

Jeśli bociany w marcu dużo kle­kocą, to cie­płą wio­snę rychło przy­to­czą” -

dla­tego wszyst­kim Pań­stwu sto­sow­nej aury wio­sen­nej, ser­decz­nie życzę.

 

Wschody i zachody Słońca – marzec 2017 [PDF]

Fazy Księ­życa – marzec i kwie­cień 2017 [PDF]