Adam Michalec, kwiecień 2019
Grzmot w kwietniu – dobra nowina, już szron roślin nie pościna
To przysłowie pięknie pasuje nie tylko na Prima Aprilis, a wyraża przy okazji naszą nadzieję na prawdziwą wiosenną aurę. Tęsknimy bardzo za słonecznymi dniami, które powinny nam wynagrodzić tegoroczne smogowe i mroźne dni zimowe. Dlatego ogromnie pocieszającym będzie fakt, iż w tym miesiącu Słońce systematycznie wznosi się coraz wyżej ponad równik niebieski tak, że w ciągu kwietnia, w Małopolsce, przybędzie dnia dokładnie o 103 minuty. Ponadto, łatwiej będzie się nam przyzwyczaić do czasu letniego, bowiem 1.IV. Słońce wschodzi o godz. 6.17, a zachodzi o 19.12. Natomiast w ostatnim dniu miesiąca, wschód Słońca nastąpi już o 5.19, a zachód dopiero o 19.57, zatem ostatniego kwietnia, dzień będzie trwał 14 godzin i 38 minut; będzie już dłuższy od najkrótszego dnia roku aż o 6 godzin i 33 minuty, ale jeszcze krótszy o 105 minut od tego najdłuższego, czerwcowego dnia.
Jeśli spojrzymy do kart historii, to 58 lat temu – 12 kwietnia 1961 roku, odbył się lot Jurija Gagarina po orbicie satelitarnej Ziemi, który odbił się szerokim echem na całym świecie.
A na niebie, przez cały miesiąc, będziemy notować niską aktywność magnetyczną Słońca, bowiem nasza gwiazda znajduje się aktualnie w fazie minimum aktywności tzw. jedenastoletniego cyklu. Najczęściej liczba Wolfa, czyli ilość grup plam i pojedynczych plam na tarczy Słońca, wynosić będzie co najwyżej kilka, a najczęściej zero.
W dniu 20 kwietnia o godz. 17.23, Słońce wstępuje w znak Byka. Ponadto, jak corocznie, 22 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Ziemi – zatem patrząc w niebo, nie zapominajmy o naszej Błękitnej Planecie.
Jeśli chodzi o Księżyc, to w pierwszej dekadzie miesiąca nie będzie nam przeszkadzał w nocnych obserwacjach nieba, bowiem kolejność faz Księżyca w kwietniu będzie następująca:
- nów 5.IV. o godz. 10.50,
- pierwsza kwadra 12.IV. o godz. 21.06,
- pełnia 19.IV. o godz. 13.12,
- ostatnia kwadra 27.IV. o godz. 00.18.
Ponieważ pełnia Księżyca w dniu 19.IV. będzie pierwszą wiosenną pełnią po 21.III., więc niedziela 21.IV. będzie Niedzielą Wielkanocną, zgodnie z przepisem ustanowionym na Soborze Nicejskim w 325 roku.
Najdalej od Ziemi (w apogeum) znajdzie się Księżyc dwukrotnie: 1.IV. o godz. 02 i 30.IV. o godz. 20, a najbliżej Ziemi (w perygeum) będzie o północy 16/17.IV. Ponadto Księżyc w swej wędrówce po nieboskłonie, zakryje 25.IV. o godz. 16 Saturna, a o godz. 22 Plutona. Te zjawiska, będą widoczne głównie w Australii i Indonezji.
Jeśli chcemy obserwować planety, to:
- Merkurego i Wenus będzie można zobaczyć przez cały kwiecień, bardzo nisko nad horyzontem, na porannym niebie, na niespełna godzinę przed wschodem Słońca. Bardzo ciekawe zjawisko czeka nas 2.IV., na niespełna pół godziny przed wschodem Słońca, bowiem do Wenus zbliży się malejący sierp Księżyca na odległość 3 stopni. Polecam obserwatorom tę poranną konfigurację.
- czerwonawy Mars, widoczny będzie w pierwszej połowie nocy, w gwiazdozbiorze Byka. W dniu 16.IV. w swej wędrówce po nieboskłonie, zbliży na odległość 7 stopni do Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy w tej konstelacji.
- Jowisza, z charakterystycznym cyklonem – czerwoną plamą – na jego południowej półkuli, wraz z gromadką czterech najjaśniejszych satelitów, goszczącego w gwiazdozbiorze Wężownika, można będzie obserwować przez cały kwiecień, już od północy.
- Podobnie Saturna, z pięknie prezentującymi się pierścieniami, który świeci na tle gwiazdozbioru Strzelca, możemy obserwować w drugiej połowie nocy.
- Uran przebywa w gwiazdozbiorze Barana, ale kryje się przez cały miesiąc w promieniach słonecznych, wyłoni się nam dopiero z zórz porannych w połowie maja.
- Neptun, przebywa w Wodniku, a możemy go obserwować przez lunetę rankiem, krótko przed świtem. Dlatego też o świtaniu, w dniu 10.IV. zbliży się do tej planety Wenus, na odległość zaledwie 0.3 stopnia. Wtedy niestety będzie już bardzo jasno.
Od 15 do 25 kwietnia promieniują meteory z roju kwietniowych Lirydów. Radiant meteorów leży w pobliżu Wegi, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Lutni. Maksimum aktywności (do 30 przelotów na godzinę) przypada na noc 22/23 kwietnia. W tym roku warunki do ich obserwacji są złe, gdyż w nocnych obserwacjach będzie nam przeszkadzał Księżyc trzy dni po pełni.
Oto tylko najważniejsze zjawiska na niebie, które polecałbym do obserwacji, z okazji wiosennych spacerów, oczywiście przy bezchmurnym niebie, czego wszystkim Państwu serdecznie życzę, jednocześnie przypomnijmy, nie tylko dla utrudzonych rolników, optymistyczne staropolskie przysłowie:
Kwiecień co deszczem rosi, wiele dobrych owoców przynosi
