Adam Michalec, Gazeta Niepołomicka, kwiecień 2017
“Suchy marzec, kwiecień mokry, maj chłodny – wtedy rok niegłodny” -
przysłowie pięknie pasuje nie tylko na Prima Aprilis, ale wyraża przy okazji naszą nadzieję na prawdziwą wiosenną aurę. Tęsknimy bardzo za słonecznymi dniami, które powinny wynagrodzić nam tegoroczne smogowe i mroźne dni zimowe. Dlatego ogromnie pocieszającym będzie fakt, iż w tym miesiącu Słońce systematycznie wznosi się coraz wyżej ponad równik niebieski tak, że w ciągu kwietnia, w Małopolsce, przybędzie dnia dokładnie o 103 minuty.
Ponadto, na Prima Aprilis, musimy się już na dobre przyzwyczaić do czasu letniego, bowiem Słońce wschodzi o godz. 6.16, a zachodzi o 19.12. Natomiast w ostatnim dniu miesiąca, wschód Słońca nastąpi już o 5.18, a zachód dopiero o 19.57, zatem ostatniego kwietnia, dzień będzie trwał 14 godzin i 39 minut; będzie już dłuższy od najkrótszego dnia roku aż o 6 godzin i 34 minuty, ale jeszcze krótszy o 104 minuty od tego najdłuższego, czerwcowego dnia.
Przez cały miesiąc, a szczególnie w drugiej i trzeciej dekadzie, będziemy notować niską aktywność magnetyczną Słońca, bowiem nasza gwiazda znajduje się obecnie w fazie przechodzenia do minimum aktywności tzw. jedenastoletniego cyklu. Najczęściej liczba Wolfa, czyli ilość grup i plam na tarczy Słońca, wynosić będzie co najwyżej kilkadziesiąt.
W dniu 20 kwietnia o godz. 05.10, Słońce wstępuje w znak Byka. Ponadto, jak corocznie, 22 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Ziemi – zatem patrząc w niebo, nie zapominajmy o naszej Błękitnej Planecie.
Jeśli chodzi o Księżyc, to w ostatniej dekadzie miesiąca nie będzie nam przeszkadzał w nocnych obserwacjach nieba, bowiem kolejność faz Księżyca w kwietniu będzie następująca:
- pierwsza kwadra 3.IV. o godz. 20.39,
- pełnia 11.IV. o godz. 08.08,
- ostatnia kwadra 19.IV. o godz. 11.57,
- nów 26.IV. o godz. 14.16.
Ponieważ pełnia 11 kwietnia jest pierwszą wiosenną pełnią, dlatego 16 kwietnia będzie Niedzielą Wielkanocną.
Najdalej od Ziemi (w apogeum) znajdzie się Księżyc 15.IV. o godz. 12, a najbliżej Ziemi (w perygeum) będzie 27.IV. o godz. 18.
Ponadto Księżyc w swej wędrówce po nieboskłonie, zakryje dnia 28.IV. o godz. 20 Aldebarana, najjaśniejszą gwiazdę w konstelacji Byka. Nie pogardzi też bliskim spotkaniem z Jowiszem 10.IV. o godz. 23.
Jeśli chcemy obserwować planety -
to Merkurego będzie można zobaczyć, na wieczornym niebie, w pierwszym tygodniu miesiąca, w godzinę po zachodzie Słońca, po czym skryje się w jego promieniach, by pojawić się nam o świcie na porannym niebie, ale dopiero 29.IV.
Tajemnicza Wenus jako Gwiazda Poranna, dominuje nisko na wschodnim niebie, wyprzedzając coraz to bardziej w czasie wschód Słońca, aby rankiem 30.IV. osiągnąć swą maksymalną jasność.
Czerwonawy Mars, widoczny będzie wieczorem coraz to krócej nad horyzontem, początkowo w gwiazdozbiorze Barana, a od połowy miesiąca w konstelacji Byka, gdzie 7 maja zbliży się w swej wędrówce po niebie, na 6 stopni do Aldebarana.
Jowisza, goszczącego w gwiazdozbiorze Panny, z charakterystycznym cyklonem – czerwoną plamą – na jego południowej półkuli, wraz z gromadką czterech najjaśniejszych satelitów, można będzie obserwować przez całą noc, bowiem 7.IV. planeta będzie w opozycji do Słońca.
Saturna, z pięknie prezentującymi się pierścieniami, który świeci na tle gwiazdozbioru Strzelca, możemy obserwować w drugiej połowie nocy. Stopniowo będzie on przebywał coraz to dłużej ponad horyzontem, bowiem zbliża się do czerwcowej opozycji.
Uran przebywa w gwiazdozbiorze Ryb, ale kryje się przez cały miesiąc w promieniach słonecznych, wyłoni się nam dopiero z zórz porannych z początkiem maja.
Neptun, przebywa w Wodniku, a możemy go obserwować przez lunetę rankiem, krótko przed świtem. Aby w/w zjawiska móc obserwować i zapoznać się z ich interpretacją, możemy złożyć wizytę w Młodzieżowym Obserwatorium Astronomicznym (tel. 12- 281–15-61).
Od 15 do 25 kwietnia promieniują meteory z roju kwietniowych Lirydów. Radiant meteorów leży w pobliżu Wegi, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Lutni. Maksimum aktywności (do 30 przelotów na godzinę) przypada na 22 kwietnia. W tym roku warunki do ich obserwacji są dobre, gdyż w wieczornych obserwacjach nie będzie nam przeszkadzał Księżyc podążający do nowiu.
Oto tylko najważniejsze zjawiska na niebie, które polecałbym do obserwacji, z okazji, wiosennych spacerów przy bezchmurnym niebie, czego wszystkim Państwu serdecznie życzę, jednocześnie przypomnijmy sobie optymistyczne staropolskie przysłowie:
„Grzmot w kwietniu – dobra nowina, już szron roślin nie pościna”.
