Na wspólne obserwacje zapraszają:
Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne oraz Urząd Miasta i Gminy w Niepołomicach
Jaki mamy plan?
W sobotę 12 sierpnia od godziny 20:00 do 1:00 nad ranem zapraszamy na niepołomicki Rynek, który zostanie zaciemniony, a zamiast parkingu zainstalujemy letnie kino oraz stanowiska obserwacyjne. Uczestnicy będą mieli do dyspozycji leżaki plażowe, ale prosimy ciepło się ubrać i zabrać ze sobą koce.
W programie między innymi:
- gry i zabawy dla dzieci (tylko w godzinach 20:00 – 21:00)
- prezentacja multimedialna na temat meteorów
- konkurs wiedzy astronomicznej (zabierzcie smartfony!). Nagrodą główną będzie dobrej jakości lornetka!
- projekcja filmu “Marsjanin” w reżyserii Ridleya Scotta
- prezentacja na temat Marsa oraz naukowej poprawności filmu
- instrukcja prowadzenia obserwacji meteorów
- pokazy nieba przez teleskop
- kurs rozpoznawania gwiazdozbiorów nieba letniego
- obserwacje przelotu sztucznych satelitów Ziemi
- no i gwóźdź programu: obserwacje meteorów z roju Perseidów
Wstęp wolny!
Co obserwujemy:
Perseidy to jeden z największych i najdłużej promieniujących rojów meteorowych w ciągu roku. Jego kolejną zaletą jest fakt, że pojawia się cyklicznie w okresie wakacji. Związany jest on z pozostałościami komety Swift-Tuttle. Zjawisko to często nazywane jest potocznie Łzami Świętego Wawrzyńca.
Rój ten był najbardziej ekscytującym zjawiskiem w latach 90. XX wieku, kiedy jego aktywność w maksimum określana była liczbą ZHR równą 400 (1991 i 1992 rok). Aktywność ta niestety spadła w latach późniejszych do liczby ZHR 100 – 120.
Aktywność tego roju zaczyna się już w połowie lipca, a kończy się pod koniec sierpnia i wynosi od kilku zjawisk na godzinę na początku i końcu jego aktywności – do ponad 100 zjawisk w okolicach maksimum. Przypada ono zazwyczaj pomiędzy 11 a 13 sierpnia.
Kometa Swift-Tuttle to największy znany obiekt kometarny, który wielokrotnie zbliżył się do orbity Ziemi. Ostatnio przeszedł on w pobliżu Ziemi w 1992 roku, a następne takie przejście nastąpi dopiero w 2126 roku.
Jądro tej komety ma około 26 kilometrów średnicy, co przekłada się na bardzo dużą ilość materiału w postaci pyłu i małych cząstek naniesionych na jej orbicie. Ziemia rokrocznie przechodzi przez pył pozostawiony przez tę kometę przy poprzednich jej przejściach w okolicach naszej planety, co tworzy w lipcu i sierpniu znany rój meteorów o nazwie Perseidy.
W czasie maksimum aktywności roju, w drugiej połowie nocy, gdy panują dobre warunki pogodowe, a Księżyc swoim blaskiem nie rozświetla nieba – możemy zaobserwować od 60 do 90 meteorów na godzinę. W tym roku inaczej niż zwykle, ślad po komecie w okolicach samego maksimum jest szczególnie zagęszczony, co przełoży się na dość nagły wzrost aktywności tego roju. Na orbitę cząstek pozostałych po komecie wpływ mają duże planety, a szczególnie Jowisz. Skutkuje to wymiataniem pozostałości komety, a tym samym zmniejszeniem ilości śladów w ziemskiej atmosferze. Cóż… zobaczymy jak będzie 12 sierpnia!
Uwaga!
Organizatorzy dopełnią wszelkich starań aby zapewnić dobrą pogodę, ale w przypadku zachmurzenia – obserwacje astronomiczne nie odbędą się. W przypadku deszczu lub silnego wiatru zagrażającego stabilności ekranu kinowego – impreza zostanie PRZENIESIONA do siedziby Małopolskiego Centrum Dźwięku i Słowa w Niepołomicach.
Słowniczek najważniejszych pojęć:
Bolid – meteor jaśniejszy od wszystkich gwiazd i planet, czasami wytwarza efekty dźwiękowe (kilka minut po błysku).
Perseidy – rój meteorów, którego radiant leży w gwiazdozbiorze Perseusza.
Meteoroid – bryłka materii, poruszająca się w przestrzeni kosmicznej po orbicie dookoła Słońca.
Meteor – to taka sama bryłka lecąca już w atmosferze ziemskiej. Rozgrzane od tarcia powietrze tworzy widoczne zjawisko potocznie nazywane „spadającą gwiazdą”.
Meteory – fragment większych brył meteoroidów, któremu udało się zaryć w powierzchnię Ziemi. Większość meteorytów trafia do wody lub na tereny niezamieszkałe.
Rój – chmura meteoroidów lecąca po jednej orbicie, która powstaje z uwalniania ziaren pyłu przez procesy sublimacji zachodzące na powierzchni jądra komet. Każdy rój meteorów ma swoją macierzystą kometę (czasami kometa macierzysta nie jest znana).
Radiant – punkt na niebie leżący na przedłużeniu wstecz wszystkich śladów meteorów. Jest to efekt zjawiska perspektywy, na przykład równoległe tory tramwajowe wydają się zbiegać w radiancie na horyzoncie.
Sublimacja – przejście materii znajdującej się w postaci ciała stałego od razu w stan gazowy – bez etapu pośredniego czyli ciekłego. Zachodzi m.in. na powierzchni jądra komety.
ZHR – skala określająca liczbę meteorów możliwych do zaobserwowania na całym niebie w idealnych warunkach (czyli radiant w zenicie, ciemno, pogodnie). Człowiek ogarnia wzrokiem jedynie część nieba, no i zwykle warunki obserwacji nie są idealne.
Zatem? Zapraszamy i czekamy!
