Nowy projekt astronomiczny dla uczniów i nie tylko!

LOFAR Radio Galaxy Zoo:

zostań odkrywcą super­ma­syw­nych czar­nych dziur we Wszechświecie!

 

Czego szu­kamy?

Super­ma­syw­nych czar­nych dziur!

Pra­wie wszyst­kie źró­dła zna­le­zione w prze­glą­dzie radio­wym LOFAR pół­noc­nego nieba są tym, co astro­no­mo­wie nazy­wają aktyw­nymi jądrami galak­tycz­nymi (lub skró­towo AGNami). Aktywne jądra galak­tyczne są zasi­lane przez super­ma­sywne czarne dziury rezy­du­jące w cen­trach galak­tyk. Część mate­rii znaj­du­ją­cej się bar­dzo bli­sko super­ma­syw­nej czar­nej dziury zostaje odrzu­cona w postaci dwóch ogrom­nych dże­tów. Dżety są widoczne na falach radio­wych. Bada­nie ich pro­mie­nio­wa­nia umoż­li­wia astro­no­mom pozna­nie mecha­ni­zmów for­mo­wa­nia się i ewo­lu­cji super­ma­syw­nych czar­nych dziur.

 

 

Powyż­szy­obra­zek to „wizja arty­styczna” dwóch dże­tów radio­wych, ema­nu­ją­cych z super­ma­syw­nej czar­nej dziury, znaj­du­ją­cej się w cen­trum jed­nej z galak­tyk tła. Obra­zek uka­zuje też całe spek­trum innych galak­tyk widzia­nych przez dobrej klasy tele­skop optyczny.

 

 

Ten nato­miast obra­zek poka­zuje auten­tyczny przy­kład dwóch dże­tów w oto­cze­niu super­ma­syw­nej czar­nej dziury, zna­le­ziony dzięki obser­wa­cjom wyko­na­nym przez radio­te­le­skop LOFAR!

 

Galak­tyk for­mu­ją­cych gwiazdy!

Cza­sami LOFAR obra­zuje rów­nież bli­skie galak­tyki, w któ­rych zacho­dzi inten­sywna for­ma­cja gwiazd. W takiej sytu­acji nie będziemy widzieć dże­tów radio­wych. Kształt struk­tury emi­sji radio­wej będzie odzwier­cie­dlał samą galak­tykę. By zobra­zo­wać taki przy­pa­dek, poka­zu­jemy emi­sję radiową w postaci żół­tych linii (nazy­wa­nych kon­tu­rami) nało­żo­nych na obra­zek pocho­dzący z tele­skopu optycznego.

 

 

Dla­czego potrze­bu­jemy Two­jej pomocy?

Sca­la­nie radioźródeł

Prze­gląd wyko­nany przy pomocy LOFARa dostar­czył obrazy setek tysięcy dże­tów, które zostały ziden­ty­fi­ko­wane auto­ma­tycz­nie przy pomocy opro­gra­mo­wa­nia kom­pu­te­ro­wego „wyszu­ku­ją­cego obiekty”. Nie­stety, pro­gram ten nie jest dosko­nały i cza­sami roz­dziela jedno poje­dyn­cze radio­źró­dło na wiele skład­ni­ków. Radio­astro­no­mo­wie potrze­bują Two­jej pomocy. Trzeba połą­czyć poszcze­gólne ele­menty źró­dła, które pro­gram błęd­nie roz­dzie­lił. Pozwoli to nam w pra­wi­dło­wym zre­kon­stru­owa­niu całego radio­źró­dła z jego poszcze­gól­nych składników.

Ten obra­zek poka­zuje rów­nież parę dże­tów radio­wych zna­le­zio­nych przez tele­skop LOFAR. Jed­nak tym razem emi­sja radiowa jest zwi­zu­ali­zo­wana poprzez żółte linie (nazy­wane kon­tu­rami), a ota­cza­jące je nie­bie­skie elipsy, gene­ro­wane przez algo­rytm wyszu­ku­jący, wska­zują poje­dyn­cze źró­dła. W tym przy­padku, obec­ność trzech elips poka­zuje, że źró­dło zostało nie­po­praw­nie podzie­lone na trzy osobne skład­niki. Możesz napra­wić ten błąd, łącząc te elementy!

 

Odkry­wa­nie aktyw­nych jąder galaktycznych

Astro­no­mów inte­re­suje rów­nież iden­ty­fi­ka­cja galak­tyki, która jest zwią­zana z emi­sją radiową. Galak­tyki takie są widoczne w świe­tle widzial­nym i dostar­czają dodat­ko­wych infor­ma­cji, które poma­gają astro­no­mom wyzna­czyć, np. odle­głość do obser­wo­wa­nego radioźródła.

 

Obra­zek powy­żej poka­zuje źró­dła zna­le­zione przez tele­skop optyczny na tle kon­tu­rów i elips. Galak­tyka macie­rzy­sta (odpo­wied­nik optyczny) jest widoczna w tle jako jasne źró­dło znaj­du­jące się pomię­dzy dwoma płatami.

 

Pierw­sze kroki
Spe­cjalne szko­le­nie i film instruk­ta­żowy „krok po kroku”, które popro­wa­dzą Cię przez pro­ces klasyfikacji.

Jeśli zaczy­nasz dzia­łal­ność w LOFAR Galaxy Zoo reko­men­du­jemy Ci otwo­rze­nie filmu instruk­ta­żo­wego w nowym oknie prze­glą­darki, a następ­nie strony głów­nej pro­jektu – by przejść bez­po­śred­nio do samouczka.

Możesz korzy­stać rów­nież z samo­uczka tek­sto­wego, który powi­nien poja­wić się przy pierw­szym uru­cho­mie­niu kla­sy­fi­ka­cji. Możesz go odwie­dzać tak czę­sto, jak to konieczne, kli­ka­jąc przy­cisk „samo­uczek”, dostępny w panelu kla­sy­fi­ka­cji. W bazie danych obraz­ków do kla­sy­fi­ka­cji umie­ści­li­śmy 10 „zło­tych stan­dar­dów”, dla któ­rych eks­perci wska­zali wła­ściwy wybór. Te obrazy pomogą Ci roz­po­cząć kla­sy­fi­ka­cję, a nam dostar­czą infor­ma­cji potrzeb­nych w stan­da­ry­za­cji doko­na­nych kla­sy­fi­ka­cji. Te przy­kłady zoba­czysz tylko wtedy, gdy będziesz zalo­go­wany w systemie!

Udo­stęp­ni­li­śmy rów­nież Prak­tyczny prze­wod­nik zawie­ra­jący przy­kłady róż­nych rodza­jów radio­źró­deł, a także przy­datne wska­zówki oraz pułapki, któ­rych należy unikać.

Jeśli będziesz miał wąt­pli­wo­ści, pamię­taj, że każdy obra­zek ana­li­zuje kilka osób. Gdy te wyniki będą nie­spójne, to dodat­kowo zostaną szcze­gó­łowo prze­ana­li­zo­wane przez eks­per­tów. Nie martw się, jeżeli coś Ci się nie uda!

 

Miłej zabawy, a Auto­rzy pro­jektu dzię­kują za Waszą pomoc!