Gromada czy asteryzm – częsta wątpliwość

Posted by on 28 lipca 2021

Gromada czy asteryzm – częsta wątpliwość

Kon­fi­gu­ra­cja „Wie­szak” to obiekt popu­larny wśród miło­śni­ków noc­nego nieba. Nie dość, że kilka gwiazd nań się skła­da­ją­cych da się dostrzec zer­ka­niem, to w lor­netce sie­dem z nich jawi się jako wyraź­nie nie­bie­skawe, a pozo­stałe trzy zdają się być pomarańczowe.

 

Ozna­cze­nia na zdję­ciu doty­czą zesta­wie­nia danych jasno­ści i widm gwiazd, noszą­cego nazwę „Henry Draper Cata­lo­gue”, stwo­rzo­nego przez Annę Canon ponad sto lat temu. Te z nume­rami 182293, 182762 oraz 182955 należą do póź­nych typów wid­mo­wych – K oraz M, co ozna­cza, że w ich pro­mie­nio­wa­niu prze­wa­żają fale z czer­wo­nego końca widzial­nego widma. 

 

Pierw­sza myśl, jaka nasuwa się w związku z tym wido­kiem, polega na orze­cze­niu, że widzimy otwartą gro­madę gwiazd. Podo­bień­stwo do Ple­jad narzuca się samo, ale tym razem jest to wra­że­nie mylne. Roz­strzy­ga­jący tę kwe­stię – gro­mada czy aste­ryzm – pomiar odle­gło­ści do obiek­tów zbi­tych w grupkę na sfe­rze nie­bie­skiej daje zde­cy­do­wana odpo­wiedź. „Wie­szak” to aste­ryzm, a gwiazdy two­rzące ów cha­rak­te­ry­styczny kształt nie mogą być zwią­zane gra­wi­ta­cyj­nie, ponie­waż są roz­rzu­cone w znacz­nej prze­strzeni. Naj­od­le­glej­sza z nich jest nie­mal dzie­sięć razy dalej on nas ani­żeli naj­bliż­sza. Na zdję­ciu podano odle­gło­ści w latach świetl­nych, dzie­lące nas od gwiazd „Wie­szaka”.

W bonu­sie widać z lewej strony zdję­cia praw­dziwą otwartą gro­madę gwiazd NGC 6802, gdzie kil­ka­set obiek­tów jest sku­pio­nych w nie­wiel­kiej przestrzeni.


Grze­gorz Sęk