Polskie Towarzystwo Astronomiczne (PTA) zrzesza zawodowych astronomów. Powstało w 1923 roku i obecnie liczy 278 członków. Statutowym celem Towarzystwa, jako zrzeszenia o charakterze naukowym, jest popieranie rozwoju nauk astronomicznych, ich dydaktyki oraz popularyzacji astronomii w społeczeństwie. Jedną z form działalności PTA są ogólnopolskie zjazdy referatowe. Organizowane co 2 lata, stanowią przegląd aktualnych dokonań badawczych polskich astronomów i dają szansę koordynacji wielu działań badawczych i organizacyjnych w skali ogólnopolskiej. W okresie od roku 1923 do 2019 odbyło się 39 zjazdów.
Tegoroczny Zjazd odbył się w dniach 9–12 września 2019 roku w Olsztynie a Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne reprezentowali nasi nauczyciele: Monika Maślaniec, Adam Michalec i Janusz Nicewicz.
Co ciekawe, dwadzieścia lat temu Zjazd PTA także miał miejsce w Olsztynie i towarzyszył uroczystości otwarcia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
39 Zjazd PTA rozpoczął wykładem inauguracyjnym „Perspektywy rozwoju sektora kosmicznego w Polsce” dr hab. Grzegorz Brona (Creotech Instruments S.A.), były Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej.
W czasie uroczystego otwarcia Zjazdu wręczony został Medal Bohdana Paczyńskiego – najwyższe odznaczenie PTA, przyznawane za wybitny dorobek naukowy. Tegorocznym laureatem został prof. Wojciech Dziembowski.
Nagrodę i Medal im. Włodzimierza Zonna “Za popularyzację wiedzy o Wszechświecie” przyznaje co dwa lata Jury powołane przez Zarząd PTA. W tym roku nagrodę otrzymali dr Jadwiga Biała i dr Jacek Drążkowski.
Nagrodę Młodych za wybitny, indywidualny dorobek naukowy w dziedzinie astronomii, uzyskany podczas całej działalności naukowej astronomowi posiadającemu obywatelstwo polskie i nieprzekroczony wiek 35 lat otrzymał Radosław Poleski.
Kolejne dni wypełnione były referatami podzielonymi na bloki obejmujące tematy:
- astronomia i astrofizyka wielozakresowa,
- duże projekty aparaturowe, przegląd polskiego udziału,
- układy planetarne i astrobiologia,
- Słońce, gwiazdy i obszary międzygwiazdowe,
- akreujące obiekty zwarte i ich ewolucja,
- galaktyki i ich aktywność,
- kosmologia i budowa wszechświata,
- popularyzacja nauki: historia i nowe odkrycia.
Dodatkowo podczas wszystkich dni Zjazdu, prezentowane były postery dotyczące działalności naukowej ich autorów. I tutaj nie zabrakło akcentu MOA. Zaprezentowaliśmy baner dotyczący projektu EarthKAM, który przygotował Grzegorz Sęk.
Podczas ostatniej sesji dotyczącej popularyzacji nauki, Janusz Nicewicz wygłosił referat na temat historii, działalności i przyszłości Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach.
Dodatkowo Uczestnicy Zjazdu mieli możliwość zwiedzania Zamku Kapituły Warmińskiej w Olsztynie, gdzie dr Jacek Szubiakowski opowiadał o tablicy Kopernika. Jest to tablica astronomiczna służąca do przedstawienia pozornego ruchu słońca w dniach bliskich równonocy wiosennej i jesiennej połączona ze swoistą formą zegara słonecznego. Mikołaj Kopernik wykonał tablicę podczas swojego pobytu na zamku, kiedy sprawował urząd administratora dóbr kapitulnych (1516–1521). Tablica ma wymiary 705x140 cm i została wykreślona na pokrytej tynkiem ścianie krużganka skrzydła północnego, tuż nad wejściem do komnaty, w której mieszkał administrator. Do dziś zachowały się duże fragmenty tego wyjątkowego zabytku.
Miłą atrakcją był seans w Olsztyńskim Planetarium. Każda wizyta w planetarium, to okazja do wymiany doświadczeń i spostrzeżeń dotyczących seansów i pracy planetarium. Niestety dni Zjazdu szybko minęły, a na kolejny musimy poczekać dwa lata. Miejsce kolejnego Zjazdu zostanie ogłoszone niebawem.
Janusz Nicewicz