Wydarzenia na niebie – wrzesień i październik 2019

Wrze­sień to dla jed­nych czas powrotu do szkoły, dla innych czas sesji popraw­ko­wej lub czas nie­za­kłó­co­nych waka­cji do paź­dzier­nika. Z astro­no­micz­nego punktu widze­nia, jest to czas rów­no­nocy jesien­nej i coraz dłuż­szych nocy obser­wa­cyj­nych. Ale po kolei.
Wie­czo­rem możemy jesz­cze obser­wo­wać dwie naj­więk­sze pla­nety naszego układu sło­necz­nego Jowi­sza na tle gwiaz­do­zbioru Wężow­nika i Saturna na tle gwiaz­do­zbioru Strzelca.
Wrze­sień to dogodny czas do obser­wa­cji Mię­dzy­na­ro­do­wej Sta­cji Kosmicz­nej (ISS). Jej prze­loty na nie­bie będą bar­dzo wido­wi­skowe i osią­gną jasność ‑3.9m

 

Wrze­sień 2019

 

• 06.09.19 – I kwa­dra Księżyca
• 13.09.19 – apo­geum Księ­życa (406 384 km od Ziemi)
• 14.09.19 – peł­nia Księżyca
• 22.09.19 – ostat­nia kwa­dra Księżyca
• 23.09.19 – począ­tek astro­no­micz­nej jesieni
• 28.09.19 – pery­geum Księ­życa (357 808 km od Ziemi)
• 28.09.19 – nad ranem koniunk­cja Księ­życa z Marsem
• 28.09.19 – nów Księżyca

 

Paź­dzier­nik 2019

 

Paź­dzier­nik naj­czę­ściej koja­rzymy ze zmianą czasu z let­niego na zimowy. W tym roku zegarki prze­sta­wiamy w nocy z 26/27 paź­dzier­nika z godziny 3:00 na 2:00 więc śpimy godzinę dłużej.
Od połowy paź­dzier­nika możemy wypa­try­wać Marsa, nisko nad wschod­nim hory­zon­tem, tuz przed wscho­dem Słońca.
Paź­dzier­ni­kowe niebo zdo­mi­no­wały gwiaz­do­zbiory jesieni. Aste­ryzm „Trój­kąta Let­niego” ustą­pił miej­sca aste­ry­zmowi „Kwa­dratu Jesieni”. Roz­po­czyna się ide­alny czas do obser­wa­cji M31 czyli Wiel­kiej Galak­tyki w Andro­me­dzie. Druga część nocy to już zapo­wiedź nad­cho­dzą­cej zimy. Poja­wiają się gwiaz­do­zbiory Byka, Oriona czy Wiel­kiego Psa i naj­ja­śniej­szej gwiazdy noc­nego nieba – Syriu­sza. Helia­kalny wschód Syriu­sza zapo­wia­dał sta­ro­żyt­nym Egip­cja­nom wylew Nilu i utwier­dzał w prze­ko­na­niu związku nieba z ziemią.

• 03.10.19 – wie­czo­rem koniunk­cja Księ­życa z Jowiszem
• 05.10.19 – I kwa­dra Księżyca
• 05.10.19 – koniunk­cja Księ­życa z Saturnem
• 09.10.19 – mak­si­mum aktyw­no­ści roju mete­orów Drakonidy
• 10.10.19 – apo­geum Księ­życa (405 905 km od Ziemi)
• 13.10.19 – peł­nia Księżyca
• 21.10.19 – ostat­nia kwa­dra Księżyca
• 22.10.19 – mak­si­mum aktyw­no­ści roju mete­orów Orionidy
• 26.10.19 – pery­geum Księ­życa (361 316 km od Ziemi)
• 28.10.19 – nów Księżyca
• 31.10.19 – popo­łu­dniu, koniunk­cja Księ­życa i Jowisza

 

Apo­geum – punkt na orbi­cie elip­tycz­nej ciała okrą­ża­ją­cego Zie­mię, znaj­du­jący się naj­da­lej od Ziemi.

Aste­ryzm – układ gwiazd two­rzący na sfe­rze nie­bie­skiej pewien widoczny wzór. Jed­nakże nie jest on zali­czany do któ­re­go­kol­wiek z gwiaz­do­zbio­rów. Aste­ryzm może być czę­ścią jed­nego gwiaz­do­zbioru (np. Wielki Wóz jest czę­ścią gwiaz­do­zbioru Wiel­kiej Niedź­wie­dzicy) lub sąsia­du­ją­cych ze sobą (np. Trój­kąt Letni two­rzą trzy gwiazdy: Deneb z gwiaz­do­zbioru Łabę­dzia, Wega z gwiaz­do­zbioru Lutni, Altair z gwiaz­do­zbioru Orła).

Wschód helia­kalny – moment, gdy dany obiekt astro­no­miczny (gwiazda, pla­neta lub księ­życ) staje się po raz pierw­szy widoczny na wscho­dzie o świ­cie, po okre­sie nie­wi­docz­no­ści wsku­tek bli­sko­ści Słońca.

Pery­geum – punkt na orbi­cie elip­tycz­nej ciała okrą­ża­ją­cego Zie­mię, znaj­du­jący się naj­bli­żej Ziemi.

 

Janusz Nice­wicz