Wydarzenia na niebie

Oto rubryka, w któ­rej zamiesz­czamy bie­żące infor­ma­cje o naj­cie­kaw­szych zja­wi­skach zacho­dzą­cych na noc­nym (i nie tylko) niebie.

 

Samych pogod­nych nocy życzy

Janusz Nice­wicz

 

 

 

 

 

 

WAKACJE 2019

Waka­cje to czas odpo­czynku i krót­kich nocy. Ale to ide­alny czas do polo­wa­nia na obłoki sre­brzy­ste, któ­rych może­cie wypa­try­wać nad pół­noc­nym hory­zon­tem godzinę po zacho­dzie Słońca. Noc­ti­lu­cent clo­uds (NLC) to polarne chmury mezos­fe­ryczne, które poja­wiają się na wyso­ko­ści 85 km. Zbu­do­wane są z nie­zwy­kle małych (0.0001 mm śred­nicy) krysz­tał­ków lodu. Do ich powsta­nia wyma­gana jest niska tem­pe­ra­tura (ok. ‑160 stopni Cel­sju­sza), para wodna i jądra kon­den­sa­cji (np. pył kosmiczny lub wulkaniczny).

Przez całe waka­cje na noc­nym nie­bie kró­lują olbrzymy gazowe: Jowisz na tle gwiaz­do­zbioru Wężow­nika i Saturn na tle gwiaz­do­zbioru Strzelca. Jest to naj­lep­szy czas do obser­wa­cji tych gigantów.

Na noc­nym nie­bie możemy także wypa­try­wać sztucz­nych sate­li­tów Ziemi a w śród nich tego naj­waż­niej­szego, czyli Mię­dzy­na­ro­dową Sta­cję Kosmiczną (ISS). Orbita Sta­cji Kosmicz­nej znaj­duje się około 400 km nad Zie­mią, a sama Sta­cja zaj­muje powierzch­nię boiska do piłki noż­nej, dla­tego jej prze­loty są bar­dzo efektowne.

 

Lipiec 2019

 

  • 02.07.2019 – nów Księżyca
  • 05.07.2019 – Zie­mia w aphelium*
  • 09.07.2019 – I kwa­dra Księżyca
  • 09.07.2019 – wie­czo­rem – Saturn w opozycji*
  • 13.07.2019 – wie­czo­rem – koniunk­cja* Księ­życa i Jowisza
  • 16.07.2019 – wie­czo­rem – koniunk­cja Księ­życa i Saturna
  • 16.07.2019 – peł­nia Księżyca
  • 16.07.2019 (wto­rek) – czę­ściowe zaćmie­nie Księ­życa. Mak­sy­malna faza zja­wi­ska: godz. 23:31 naszego czasu
  • 25.07.2019 – ostat­nia kwa­dra Księżyca
  • 28.07.2019 – mak­si­mum mete­orów z roju Połu­dnio­wych delta Akwa­ry­dów (ZHR*:20)

 

Aphe­lium – punkt na orbi­cie ciała nie­bie­skiego krą­żą­cego wokół Słońca, znaj­du­jący się w miej­scu naj­więk­szego odda­le­nia tego ciała od Słońca. Aphe­lium posia­dają orbity oko­ło­sło­neczne ciał poru­sza­ją­cych się po orbi­tach elip­tycz­nych (nie koło­wych), jak pla­nety, pla­ne­to­idy, czy komety. Punk­tem orbity prze­ciw­nym do aphe­lium jest peryhelium

Opo­zy­cja – sytu­acja, gdy dwa ciała nie­bie­skie oglą­dane z Ziemi znaj­dują się naprze­ciwko sie­bie na nie­bie. Naj­czę­ściej opo­zy­cję odno­simy do jakiejś pla­nety i Słońca. Opo­zy­cja jakiejś pla­nety ozna­cza, że jest ona naj­bli­żej Ziemi, co ozna­cza naj­lep­sze warunki do jej obserwacji

Koniunk­cja (złą­cze­nie) – usta­wie­nie ciał nie­bie­skich i obser­wa­tora w jed­nej linii. Widzimy je wtedy bli­sko sie­bie na niebie

ZHR (Zeni­thal Hourly Rate) – liczba mete­orów, jaką może zaob­ser­wo­wać na bez­chmur­nym nie­bie poje­dyn­czy obser­wa­tor pod­czas jed­nej godziny przy widocz­no­ści gra­nicz­nej 6,5 mag* i radian­cie roju mete­orów w zenicie

Magni­tudo (mag) – wiel­kość gwiaz­dowa – jed­nostka miary sto­so­wana do ozna­cza­nia bla­sku gwiazd (nie mylić z jasno­ścią) i innych ciał nie­bie­skich. Naj­ja­śniej­sza gwiazda noc­nego nieba – Syriusz ma ‑1.47 magni­tudo, naj­sła­biej świe­cące gwiazdy widoczne nie­uzbro­jo­nym okiem ok 6.5 magni­tudo, Słońce ‑26.74 magnitudo

Radiant – punkt na sfe­rze nie­bie­skiej, z któ­rego “roz­bie­gają się” drogi mete­orów nale­żą­cych do danego roju. Radiant jest efek­tem skrótu per­spek­ty­wicz­nego, któ­remu ulega stru­mień mete­orów widziany z Ziemi. Nazwa roju mete­orów zwią­zana jest z nazwą gwiaz­do­zbioru, na tle któ­rego znaj­duje się radiant

 

Sier­pień 2019

 

  • 01.08.2019 – nów Księżyca
  • 07.08.2019 – I kwa­dra Księżyca
  • 09.08.2019 – po pół­nocy – koniunk­cja Księ­życa i Jowisza
  • 12.08.2019 – wie­czo­rem – koniunk­cja Księ­życa i Saturna
  • 12/13.08.2019 – mak­si­mum mete­orów z roju Per­se­idów (ZHR: ok. 100!)
  • 15.08.2019 – peł­nia Księżyca
  • 23.08.2019 – ostat­nia kwa­dra Księżyca
  • 30.08.2019 – nów Księżyca