Patronem Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach jest dr Kazimierz Kordylewski – polski astronom z Krakowa.
Uroczystość nadania imienia naszemu Obserwatorium odbyła się 9 października 2004 roku.
Kazimierz Kordylewski urodził się w Poznaniu 11 października 1903 roku jako syn Władysława i Franciszki z domu Woroch. Do 1924 r. przebywał w Poznaniu. W 1922 r. w Gimnazjum im. św. Marii Magdaleny zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem za działalność organizacyjną; przez 2 lata był prezesem stowarzyszenia ideowo-samopomocowego Sowa, skupiającego młodzież polską i wydającego drukowane czasopismo Młodzież Sobie.
Astronomię, którą zainteresował się już w 1913 r., studiował od 1922 r. na Uniwersytecie Poznańskim, po czym w 1924 r. przeniósł się na dalsze studia do Krakowa, na Uniwersytet Jagielloński, uzyskując od razu stanowisko pracownika pomocniczego (asystenta) w Obserwatorium Astronomicznym UJ, pod kierownictwem prof.dra Tadeusza Banachiewicza.
W 1923 r. brał udział w wyprawie niwelacyjnej Narodowego Instytutu Astronomicznego im. M.Kopernika w Krakowie, a w latach 1924 i 1926 kierował pracami polowymi dwu następnych wypraw, wykonując niwelację ścisłą wzdłuż szosy Kraków – Kielce. W 1926 r. uzyskał absolutorium. W tym samym roku dokonał pierwszego odkrycia, mianowicie nowej gwiazdy T Corvi.
Studia i prace zagraniczne wykonywał: w 1926 r. w Szwecji, Danii, Niemczech i Czechosłowacji, w 1927 r. w Laponii Szwedzkiej (organizacja i kierownictwo jednej z 3 stacji obserwacji zaćmienia Słońca), w 1928 r. w Niemczech i Holandii (stał się członkiem Międzynarodowej Unii Astronomicznej i brał udział w jej kongresie w Lejdzie), w 1931 r. w Austrii i Dalmacji. W 1932 r. uzyskał stopień doktora filozofii w zakresie astronomii w Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1934 r. został adiunktem. W 1936 r. brał udział w Polskiej Ekspedycji na zaćmienie Słońca do Grecji, a przez dwa dalsze miesiące dokonywał obserwacji astronomicznych na wyspie Chios.
W 1929 r. założył rodzinę, poślubiając Jadwigę Pająkówną (ich dzieci to: Jerzy, Zbigniew, Wanda Kordylewska-Dutka, Leszek).
Podczas wojny i okupacji niemieckiej przerwał systematyczną pracę naukową uprawiając ją tylko w minimalnym stopniu oraz dorywczo, a zarobkował jako kupiec. Jednocześnie pomocny był prof. T. Banachiewiczowi, roztaczając opiekę nad mieniem Obserwatorium w czasie uwięzienia profesora w Sachsenhausen, jak i po jego wysiedleniu z mieszkania w gmachu Obserwatorium. W szczególności zabezpieczył cenne astrolabia i inne zabytkowe przyrządy, zakopując je w piwnicach Obserwatorium. Nie dopuścił też do zdewastowania zakładu i pozbawienia go instrumentów na rzecz Obserwatorium w Poznaniu. W 1944 r. wobec groźby wywiezienia do Niemiec ukrywał się przez miesiąc pod Krakowem we własnym ogrodzie (zapuścił brodę).
Po wyzwoleniu Krakowa w 1945 r. niezwłocznie stawił się ponownie do pracy w Obserwatorium Astronomicznym UJ, rozpoczynając obserwacje astronomiczne i podejmując prace organizacyjne, w szczególności przy wznowieniu działalności Zakładu Aparatów Naukowych Narodowego Instytutu Astronomicznego (zajmował się nim od chwili powstania w 1933 r., a od 1948 r. był jego kierownikiem), przejętego w pełni rozwoju w 1951 r. przez Uniwersytet Jagielloński. Podjął także działalność społeczną w organizowaniu i prowadzeniu Spółdzielni Spożywców Pracowników Uniwersyteckich.
Pierwszego września 1945 r. podjął się czasowego kierownictwa Obserwatorium we Wrocławiu, które – nie bez trudu – odebrał z rąk wojsk radzieckich. Po dokonaniu prac porządkowych oraz organizacyjnych przekazał je wraz z filią w Białkowie (wówczas Belkawe) przybyłemu ze Lwowa w połowie października 1945 r. prof.drowi Eugeniuszowi Rybce. W Obserwatorium Krakowskim zorganizował służbę czasu i od 1946 r. nadawanie sygnałów czasu przez Polskie Radio (nadawał sygnały do 1975 r.). W 1954 r. zajął się organizacją prac nad budową radioteleskopu w Krakowie.
W latach powojennych zajmował nadal stanowisko adiunkta, a od 1955 r. samodzielnego pracownika nauki przy Katedrze Astronomii Obserwacyjnej, kierowanej przez prof. E.Rybkę (prof. T. Banachiewicz zmarł w 1954 roku). Wykładał astronomię z geografią matematyczną w Uniwersytecie Jagiellońskim i w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie i Rzeszowie, oraz astronomię dla studentów fizyki w Uniwersytetach w Krakowie i Lublinie. Prowadził wykłady kursowe w Uniwersytecie Jagiellońskim z zakresu astronomii sferycznej i praktycznej oraz astronomii gwiazdowej. Od 1957 r. prowadził wykłady monograficzne związane z tematyką swoich specjalności: z zagadnień astronautyki, gwiazd zaćmieniowych i materii pyłowej na orbicie Księżyca.
Dla dokonania obserwacji astronomicznych odbywał liczne podróże zagraniczne. W szczególności: od 1952 r. do Czechosłowacji, głównie w Tatry (na szczycie Łomnicy w 1956 r. dokonał odkrycia dwóch Pyłowych Księżyców Ziemi), na Węgry, głównie do Obserwatorium w górach Matra, do NRD do 2‑metrowego teleskopu w Tautenburgu pod Jeną. Był jednym z pierwszych obserwatorów po jego zbudowaniu.
W 1966 r. jako organizator i kierownik ekspedycji Polskiego Towarzystwa Astronautycznego do Afryki Wschodniej wyruszył statkiem P.L.O. uzyskując z obserwacji wizualnych z pokładu statku dalsze wyniki badań nad pyłami księżycowej orbity (odkrycie Pyłowego Pierścienia Ziemi). W 1973 r. w czasie podobnej ekspedycji do Afryki Zachodniej i w 1974 r. wokół Afryki, zorganizował prace nad Pyłowymi Księżycami Ziemi, otrzymując obraz ich tarczy (amerykańskie obserwacje fotoelektryczne z Orbitującego Obserwatorium OSO‑6 dały tylko potwierdzenie istnienia bez informacji o ich mikrostrukturze).
Wygłaszał liczne wykłady za granicą: w Kijowie, TV Berlińskim, Budapeszcie, Ondrzejowie pod Pragą, Amsterdamie, Brukseli, Brnie, Odessie, Genewie (CERN). Brał udział w kongresach Międzynarodowej Unii Astronomicznej: w 1958 r. w Moskwie (łącznie z wyjazdem do Petersburga, wówczas Leningradu), w 1964 r. w Hamburgu, w 1967 r. w Pradze.
W Krakowie prace naukowe wykonywali u niego 4 astronomowie węgierscy, 2 bułgarskich i jeden z NRD. Był promotorem prac doktorskich: mgra Jerzego Kreinera – obronionej w 1970 r., mgra Zbigniewa Dworaka – obronionej w 1974 r.
W 1948 r. rozpoczął pracę w Zarządzie Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii oraz w Zarządzie Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, od 1956 r. był (z przerwami) przewodniczącym Zarządu Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Astronautycznego, w latach 1964–1980 działał w Zarządzie Głównym tego Towarzystwa w Warszawie. W latach 1958–1967 był kierownikiem Krakowskiej Stacji Obserwacji Sztucznych Satelitów Ziemi. Od 1964 roku był członkiem Polskiego Towarzystwa Esperantystów.
Pracownikiem naukowym Obserwatorium Astronomicznego UJ był od 1924 r. do przejścia w 1974 r. na emeryturę (50 lat z przerwą wojenną). Przejście na emeryturę nie przerwało działalności naukowej i organizacyjnej. Dorobek naukowy obejmuje ponad 100 publikacji naukowych. Był zarówno niestrudzonym obserwatorem gwiazd zmiennych zaćmieniowych jak i opracowującym te obserwacje. Równocześnie prowadził na szeroką skalę działalność popularyzatorską, m.i. w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej, szkołach, Polskim Radiu i Telewizji. Doceniając działalność prof. T. Banachiewicza doprowadził w 1955 r. do przeniesienia zwłok z Cmentarza Rakowickiego do grobów zasłużonych na Skałce. Jako żarliwy patriota sugerował nazwanie odkrytych przez siebie Pyłowych Księżyców Ziemi – Księżycami Polskimi, a nie jak proponowano – Księżycami Kordylewskiego.
Uzyskał odznaczenia: Srebrna Honorowa Odznaka PTMA (1971), Honorowa odznaka Komitetu d.s. Radia i Telewizji (1971), Honorowa odznaka Polskiego Towarzystwa Astronautycznego (1971), Brązowy Medal NASA (1972), Złoty Krzyż Zasługi (1973), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974), Medal 500-lecia Urodzin Kopernika (1974), Krzyż Kawalerski Orderu Polonia Restituta (1979).
Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w pasie 25, niedaleko od grobu Józefa Dietla. Znakiem rozpoznawczym grobowca rodziny Kordylewskich są wyryte na nagrobku gwiazdy Wielkiego Wozu – asteryzmu gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy.
[Biografia za www.kordylewski.pl]
Więcej informacji o naszym Patronie można znaleźć na stronie http://www.kordylewski.pl/
